Wspólny kredyt po rozwodzie
Wspólnie zaciągnięte zobowiązania łączą trwale na lata.
Jednym z częstych zobowiązań powstałych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej są zobowiązania z tytułu umowy kredytu na zakup wspólnego mieszkania, zawartej przez obojga małżonków. Zazwyczaj też wierzytelność banku jest w takich przypadkach zabezpieczona hipoteką.
Orzeczenie rozwodu między małżonkami i dokonanie podziału majątku nie wpływa na obowiązki byłych małżonków względem banku w związku z zawartą przez nich umową kredytową. Małżonkowie, jako strony umowy kredytu, pozostają dłużnikami solidarnymi banku i jeśli bank nie wyrazi woli, aby kredyt obciążał tylko jednego z małżonków (właściciela nieruchomości po podziale), to każdy z byłych małżonków będzie odpowiedzialny osobiście i całym swoim majątkiem za spłatę zobowiązania zaciągniętego w trakcie trwania małżeństwa.
W zakresie sposobu ustalenia wartości obciążonej hipotecznie nieruchomości podlegającej podziałowi Sąd Najwyższy wypowiedział się m.in. w postanowieniu z dnia 26 stycznia 2017 r., I CSK 54/16 oraz w uchwale z dnia 28 marca 2019 r., III CZP 21/18. Sąd Najwyższy wskazał, że w sprawie o podział majątku wspólnego małżonków, obejmującego nieruchomość obciążoną hipoteką zabezpieczającą udzielony małżonkom kredyt, sąd – przydzielając tę nieruchomość na własność jednego z małżonków – ustala jej wartość, jeżeli nie przemawiają przeciwko temu ważne względy, z pominięciem wartości obciążenia hipotecznego. Byli małżonkowie mogą natomiast w ugodzie uwzględnić kwotę długu pozostałego do spłaty, zawierając w niej zapis, zgodnie z którym małżonek, który otrzyma prawo do nieruchomości, zobowiąże się do terminowego spłacania kredytu hipotecznego, ale też będzie odpowiedzialny za to, by bank nie miał żadnych roszczeń do małżonka, który został pozbawiony praw do nieruchomości.
Przy braku porozumieniu, jeżeli drugi małżonek zaprzestaje spłaty kredytu, a całą ratę kredytu spłaca pierwszy małżonek, powstaje po jego stronie roszczenie regresowe z tytułu rozliczeń między dłużnikami solidarnymi, którzy zaciągnęli zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia.